تربیت دختران به روش صحیح نقش بسیار مهمی در خانواده و جامعه دارد. آن ها در آینده باید مسئولیت ادارۀ خانواده را عهده دار شوند و وظیفۀ تربیت نسل های آینده نیز بر عهدۀ آن هاست. اگر یک دختر، به خوبی تربیت شده و برای زندگی خانوادگی و اجتماعی آماده شود، می تواند سعادت و خوش بختی نسل آینده را تضمین کند؛ و اگر دختر در دوران تربیتی خود با آسیب ها و مشکلات روحی و جسمی رو به رو شود، نمی توان از او انتظار داشت که در آینده نقش مثبتی در خانه و اجتماع داشته باشد و فرزندانی صالح تحویل جامعه دهد؛ به همین دلیل است که تربیت دختران باید به طور خاص مورد توجه پدرها و مادر ها قرار بگیرد.
در ابتدای مقاله ترجیح دادیم که ویژگی های دختران شایسته و ناشایست را از هم تفکیک کنیم تا در مسیر تربیتی بتوان رفتار درست را از رفتار غلط تشخیص داد.
ویژگی دختران شایسته:
در هر جامعه ای تعریف خاصی از خوبی و بدی می شود و معیار های ویژه ای برای شایستگی مطرح است.
1- با خود و دیگران به نوعی، سازگاری نسبی داشته باشد( البته با حفظ حریم و حرکت در مدار خود و عدم اجازۀ سوء استفاده دیگران)
2- احساسات و عواطف خود را به خوبی هدایت کند.
3- حفظ حریم در رفت وآمد های خانوادگی با خویشان و دیگران یکی از مهم ترین روش های تربیت دختران است.
4- با مسئولیت های شرعی و اجتماعی و فردی خود آشنا باشد و به آن عمل کند. به طور خلاصه، دختر شایسته کسی است که بلندنظر، ثابت قدم، خودساخته، عفیف و باحیا و خوش اخلاق باشد.
ویژگی های دختران ناشایست
1-حسادت به دوستان و همسالان
2- بدون فکر وتأمل تحت تأثیر هر سخنی قرار میگیرند.
3- ترش رویی و بداخلاقی
4-ترسو بودن
5-پرحرفی
6- تمایل به خودنمایی و جلوه گری و…
برای اینکه والدین در تربیت دختران خود موفق به عمل آیند و بتوانند دخترانی شایسته به بار بیاورند باید نکاتی را از ابتدای کودکی فرزند خود رعایت کنند .
رابطۀ پدر با دختر :
تربیت فرزند و به ویژه تربیت دختران نیاز به دو والد دارد؛ مادری که به او نشان دهد چطور زن باشد و پدری که به او نشان دهد چطور دختری قوی باشد تا بتواند از حریم خود در برابر هر ناامنی و خطری که او را تهدید می کند شجاعانه، محافظت کند.
همانطور که گفتیم وظیفۀ پدر تربیت دختری باجرأت است. پدر باید رابطه ای با دختر خود ایجاد کند که دختر با تمام وجود به راحتی و با اعتماد کامل به پدر خود تکیه کند و به او احساس اطمینان دهد . ارتباط میان پدر و دختر بسیار ساده است؛ زیرا پدر اولین قهرمان و اولین مرد زندگی اش خواهد بود .
چند شیوۀ تربیتی دختران کودک برای پدران :
1- وقتی از محل کار به خانه می آیی او را در آغوش بگیر؛ دختران آغوش پدر را دوست دارند.
2- به یاد داشته باش که اگر بر سر پسری فریاد بزنی که با پریز برق بازی نکند ، او یا به کار خود ادامه می دهد یا عصبانی می شود. اما دخترها فوری گریه می کنند.
3- در حالی که هرگز نمی توانی علاقۀ شدید او را به عروسک درک کنی، بیش از آنچه تصور میکنی برایش عروسک بخر.
4- دخترانی که در فضای آکنده از عشق و محبت پرورش می یابند، از نظر عاطفی، جسمی و روحی سالم خواهند بود، تمام تلاشت را بکن که محیط خانه تان ایمن و شاد و گرم باشد.
5- آماده باش که کارتون های مختلف را بارها و بارها با او تماشا کنی، تأکید می کنم با او دو نفره تماشا کن.
6- هرگز فراموش نکن پدران حامی، دخترانی با اعتماد به نفس بالا تربیت می کنند.
7- به او یاد بده که چگونه به مادر خود احترام بگذارد.
چند شیوۀ تربیتی دختران نوجوان برای پدران:
1- وقتی شروع به رشد بدنی و جنسی می کند، از او فاصله نگیر با او صمیمی ومهربان باش .
2- از داشتن گوشی همراه برای او خودداری کن (محدودیت ایجاد کن).
3- گاهی دو نفره ورزش کنید یا به پیاده روی روزانه بروید.
4- همۀ دوستانش را بشناس، در دورۀ راهنمایی تاثیرگذاری همسالان به اوج می رسد.
5- یکی از راه های تربیت نوجوان این است که با او دربارۀ تصمیم گیری و مسائل مربوط به دوستان و همسالانش گوش بدهی وهم صحبت او باشی و او را راهنمایی کنی.
6- به او یاد بده با خداوند ارتباط بگیرد ، با هم به عبادت خداوند بپردازید و به تمام سؤال هایی که او دربارۀ خداوند از تو می پرسد با دقت پاسخ بده.
7- گاهی کارهای خانه و کمک به مادر را به او محول کن تا احساس مسئولیت کند؛ این کار به او کمک می کند با خانواده در تماس باشد، و مدیریت کردن را یاد بگیرد.
8- در یادگیری درس هایش به او کمک کن به او تلقین کن که بسیار باهوش و درس خوان است. (عدم تلقین بازیگوشی به کودک!)
9- اگر نوع لباس لباس پوشیدنش را برای بیرون رفتن نمیپسندی او را به اتاقش برگردان تا ظاهرش را عوض کند؛ آرام ولی قاطع باش!
10- به او آموزش بده قبل از حرف زدن فکر کند، و به آنچه می گویی حرف شنوی داشته باشد و عمل کند، به او یاد بده که پشتیبان او هستی و برای مراقبت از او باید آنچه می گویی فوراً عمل کند.
پدر و تربیت دختران جوان
1- شیوۀ رقابت صحیح بادیگران را به او آموزش بده.
2- به او بفهمان که تو هنوز تنها مرد زندگی اش هستی و تا قبل از ازدواج نباید به شخص دیگری تکیه کند، او را غرق محبت پدرانه ات کن!
3- در رقابت برای بهترین بودن درمدرسه، پذیرش در دانشگاه یا عضویت در تیم ورزشی مدرسه ممکن است با شکست مواجه شود، پس از او انتظار بالایی نداشته باش ، وبه او یادآوری کن که شکست برای او تجربه است و فرصت برای پیروزی زیاد.
4- با او دربارۀ شغلش، دانشگاه و اهدافش صحبت کن.
5- مسافت های طولانی را با او قدم بزن و گپ و گفت های دو نفرۀ طولانی داشته باشید، او آنچه در ذهنش است را به تو می گوید حتی اگر قصد پنهان کردنش را داشته باشد!
ارتباط اسرار آمیز مادر و دختر
در یکی از روش های تربیت دختران مادر به دختر آموزش می دهد که دربارۀ خودش چه احساسی داشته باشد، چگونه با موقعیت های تنش زا روبرو شود. او به دخترش می آموزد چطور خانمانه رفتار کند، چطور لباس بپوشد، اهمیت اعتماد به خداوند را بداند و اینکه چطور روزی از دختر خودش مراقبت کند. مادر هر آنچه درباره ی زن بودن لازم است؛ به دخترش آموزش می دهد.
مادر و تربیت کودک دختر
1- به او کمک کن نام و نام خانوادگی اش و نشانی خانه را حفظ کند. این بسیار مهم است.
2- سرود هایی را که در مدرسه می خواند یاد بگیر و با او بخوان.
3- وقتی خودش از عهدۀ انجام کارهایش بر می آید، دیگر آنها را برایش انجام نده. مسئولیت پذیری را به او اینگونه یاد بده.
4- حواست باشد چطور با عروسک هایش صحبت می کند، به این ترتیب می آموزی که چطور باید با او صحبت کنی.
5- از همان ابتدا آداب و معاشرت را به او آموزش بده.
6- به او آموزش بده پس از اتمام تکالیف و یا بازی، وسایلش را سر جای خودش بگذارد.
7- او را برای توانایی ها و کمالاتش تشویق کن، نه فقط برای ظاهرش.
8- علاقه به کتاب و کتابخوانی را از کودکی در او تقویت کن. برایش کتاب داستان بخر.
مادر و دختر نوجوان
از ابتدا رعایت این سه اصل را برایش مشخص کن:
چشم غره نمی رود، احترام متقابل را رعایت میکند، در هر شرایطی به حرف های پدر و مادر گوش میدهد.
1- به او یاد بده که احترام به بزرگترها بسیار مهم است مخصوصا احترام به پدر، مادر و معلم!
2- مطمئن شو که او و پدرش زمانی را با یکدیگر سپری می کنند .
3- رفت و آمدهای او را با دوستانش کنترل کن این کارت موجب می شود او به دردسر نیفتد.
4- به او بگو چقدر خوب کارهایش را انجام می دهد به او اعتماد به نفس بده.
5- اجازه نده بدخلقی اش خانه را تحت نفوذ خودش بگیرد، و به آشوب بکشد ، فرزند سالاری ممنوع!
6- به خلوت او احترام بگذار، او در سن حساسی است. از دور از او مراقبت کن.
7- هرگز با او لجبازی نکن با این کار لجبازی را در درون او تقویت می کنی.
8- بپذیر که هرکاری که انجام میدهی، به نحوی بر دخترت تاثیر می گذارد، مادری خوب بودن را به او یاد بده.
9- به او آموزش بده در طول روز با خداوند صحبت کند، چه در شرایطی نا امیدکننده و چه در شرایطی که اوضاع رو به راه است؛ بزرگی خدا را به او متذکر شو.
10- دربارۀ همراه شدن با افرادی که بیهوده وقت خود را می گذرانند به او هشدار بده.
11- دختری باحیا تربیت کن، به او یاد بده مراقب رفتارها و طرز برخوردش با دیگران باشد، زیبایی بدن او مختص به خودش است نه دیگران!
در روایات اسلامی دختران با عنوان ریحانه و گل مطرح شده اند.
همانطور که گل مظهر نشاط و طراوت است، دختر نیز مظهر عاطفه و احساسات باطراوت است.همانطور که گل لطیف و ظریف و آسیب پذیر است ،در تربیت دختران، نیز انان به لحاظ لطافت روحی و جسمی، باید از کارهای خشن و سخت به دور باشند.
نویسنده :راضیه ناخدازاده
ویرایشگر: هجریان نژاد