در این دوره و زمانه تربیت نوجوان کار بسیار سختی شده است. صبر و حوصله ی بسیاری را می طلبد در بخش اول مقاله تربیت فرزند نوجوان گفتیم که دوره نوجوانی یک دوره بحران است. دوره آتش زیر خاکستر است. سنین نوجوانی را گفتیم که ۱۱ الی ۲۰ سال و این سن خصوصیات و دغدغه های خاص خود را دارد. والدین باید به این خصوصیات توجه ویژه ای داشته باشند.در بخش اول در سایت گلدون در مورد تمایل نوجوان به برقراری ارتباط با گروه همسن و سالان خود صحبت کردیم. در حوزه تربیت فرزندان و اینکه دوست پیدا کردن و ارتباط دوستی با گروه همسالان خود یک نیاز است و نباید آن را نادیده گرفت.
تربیت فرزند نوجوان
اینکه پدر و مادر خودشان را باید در جایگاه دوست قرار دهند. یعنی اینکه وقتی شما با بچه خود صحبت می کنید با لحن خشن با آنها صحبت نکنید. بلکه به عنوان یک دوست کنار فرزند خود بشینید. خیلی عاطفی و خیلی صمیمی با او صحبت و ارتباط برقرار کنید. ولی امروزه متاسفانه بسیاری از والدین اهل تعامل با فرزند خود نیستند.
تربیت فرزند نوجوان پسر و دختر
تا بحال چند نفر از شما به فرزند خود پیشنهاد قدم زدن با همدیگر را داده اید؟
یعنی اینکه شب بعد شام دو نفره با پسر ویا دختر خود بیرون بروید. قدمی بردارید. با هم یک گفتگوی دوستانه داشته باشید. زیرا فرزندان از این بیرون رفتن ها انگیزه می گیرند و لزوماً نباید جاهای مفخر و مجلل بروید. همین که در محله خود قدم بزنید در روحیه فرزند تاثیر گذار است. سعی کنید با فرزندان خود دوست باشید.
نکات تربیتی نوجوانان
یک ویژگی که در تربیت نوجوان پسر و دختر بسیار مهم است گرایش به جنس مخالف است.
فرزندان ما وقتی ده ساله می شوند، نگاهشان به اعضای فامیل، خودشان، اعضایی که برخلاف جنس خودشان هستند متفاوت می شود. یعنی تمایل پیدا می کنند به جنس مخالف و اگر دختر خاله یا کسی را دارند تمایل دارند با آنها بازی کنند و با او هم صحبت و همنشین شوند. اینجا نگاه منفی نیست بلکه یک میل یا گرایش است.
چگونه می توانیم این موضوع را مدیریت کنیم که فرزندمان دچار ابهام مسئله نشود؟
-
سرگرمی برای اوقات فراغت نوجوانان
بچه نباید بیکار بماند ،باید مشغله برایش ایجاد شود.
مانند مشغله علمی، کلاس های درس، هنری و..
بچه نباید بیکار بماند. باید مشغله برایش ایجاد شود.
باید تا جایی که می توانید شرایط سختی را به آنها بچشانید و نباید فرزند خود را تنبل بار بیاورید.
این نگاه که والدین می گویند فرزند فقط باید درس بخواند و هیچ مسئولیتی را نپذیرد اشتباه است. اتفاقا باید عکس کلام باشد مخصوصاً در دوره نوجوانی.
مسئولیت پذیری در نوجوانان
باید مسئولیت هایی مانند نان گرفتن و خرید های منزل را تقبل کنند. از طریق تشویق و تنبیه باید فرزند ترغیب شود به مشغله و گاهی باید فرزند را با سختی بار آورد.
یک مادر باید هوای تربیت فرزندش را در حوزه تربیت فرزند داشته باشد. باید به آنها مسئولیت بسپارید باید سختی بکشند.
تقویت باورهای دینی در نوجوانان
یکی دیگر از کارهایی که باید در حوزه تربیت فرزند مد نظر داشته باشید، تقویت روحیه مذهبی و معنوی و تربیت دینی فرزند است.
مانند آشنایی فرزند با مسجد، نماز اول وقت، وقتی فرزند والدین خود را می بیند که در شرایط متفاوت نماز اول وقت دارند این در حوزه تربیت فرزند بسیار موثر است.
تربیت جنسیتی نوجوانان
-
اتاق خواب فرزند نوجوان
یعنی اینکه فرزند نوجوان ۱۵یا۱۶ ساله نباید هیچ وقت در بین مادر و پدر و اتاق آنها بخوابد.
-
پوشش والدین در حضور فرزند نوجوان
خانمها وقتی یک پسر بچه نوجوان دارند نباید آرایش جیغ کند. لباس های تنگ و بدن نما تن نکنند. باید پوشش آنها محتشم باشد. هر پوشش والدین که موجب جلب توجه و هیجانات فرزندان می شود باید رعایت شود. فرزندان در این سن در دوره بسیار حساسی به سر می برند، باید پوشش فرزندان را مدیریت کرد و نباید از رنگ های جیق استفاده کنند. لباس زیر آنها باید نخی و روشن باشد ترجیحاً سفید.
-
عوارض تنبیه بدنی و گفتاری فرزند نوجوان
یکی از دلایلی که بچه ها را دچار گرفتاری های جنسی می کند کتک خوردن از والدین است.
-
تنها ماندن نوجوان در خانه
فرزندان خود را در خانه یا در اتاق تنها نگذاریم مخصوصا آقا پسرها. زیرا این کار بسیار خطرناک است و فرزندان ممکن است مبتلا به کارهای ناشایست شوند مانند خودارضایی. که عوارض خود ارضایی در نوجوانان عوارض و عواقب بسیار خطرناکی دارد.
هیجانات دوره نوجوانی
استاد تراشیون در زمینه ی تربیت فرزند می گوید که فرزندان آتش زیر خاکستر هستند همین که فوت می کنید گور می گیرند. فرزندان در این سن همین که والدین با آنها صحبت می کنند به آنها بر می خورد یا حتی گریه می کند که چرا با من اینطور حرف میزنی و …
چرا!؟
چون هیجان دارند.
تربیت فرزند نوجوان در اسلام
مدارا کردن با نوجوان دختر و نوجوان پسر سفارش اسلام است. باید با نوجوان مدارا کرد زیرا نوجوان غرور دارد.
هنگام عصبانیت موضع نگیرید. یعنی هنگام عصبانیت کار مهمی انجام ندهید. برای مثال اگر مادری به لحاظ روحی شرایط نامناسبی دارد و الان فرزند می خواهد اذیتش کند در اینجا وظیفه مادر تغافل است.
اهمیت خواب و تغذیه در نوجوانی
در این سن فرزندان باید ساعت بین ۹ یا ۱۰ بخوابند و نباید تا قبل سن ممیز برای آنها گوشی گرفت که تا ۲ یا ۳ شب بیدار بماند و با گوشی ور رود و از آن استفاده ناصحیح داشته باشد. جای خواب فرزند نوجوان نباید گرم و نرم باشد. زیرا گفتیم این سن اوج کشش های جنسی است.
گوشی مثل چاقوی دو لبه تیز می ماند. کدام یک از شما به بچه دو ساله چاقوی نیم متری تیز می دهید؟
خرید یک گوشی شخصی برای فرزند اشتباه است.
تغذیه فرزندان بسیار مهم است و باید توجه خاصی به آن داشته باشید. بچه ها نباید شب غذای چرب و سرخ کردنی و گرم میل کنند. اگر قرار است میل کنند باید به میزان خیلی کم و سر شب بخورند. زیرا خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی و تند باعث از بین رفتن خواب بچه می شود.
جلب توجه در نوجوانان
گاها فرزندان به سمت آینه می روند و خود را در آینه مشاهده می کنند و به خود می گویند:چرا چاقم؟
چرا دماغم بزرگه، چرا قدم کوتاه و…
باید به فرزند یاد داد که تیپ او باید خط قرمزش باشد و باید به او توجه ویژه کرد. و لباسش نباید لباس کفار و تبرج باشد.
مدیریت رسانه
این نگاه اشتباهی است که تلویزیون اسلامی ایرانی مثبت است. این غلط است، بحث رسانه بحث بسیار مهم و گسترده است ان شاءالله جداگانه به آن خواهیم پرداخت.
امروزه در جامعه ما با صحنه های بسیار مبتذل مواجه می شویم. این صحنه ها مناسب نوجوانان نیست و ضرر بسیار زیادی دارد، زیرا فرزندان در اوج ارضای نیازهای جنسی خود هستند و چنین صحنه هایی برای نوجوانان به شدت خطر آفرین است.
هر چیزی که برای فرزند ما ضرر دارد مانند:فیلم،سریال،تصویر و… باید فرزند خود را از این ضررها دور کرد. مخصوصا در این سن که اوج کشش های جنسی است.
نیاز های دوره نوجوانی
-
آرامش در نوجوانان
آرامش یک نیاز است و نمی شود آن را نادیده گرفت. اگر محیط خانه پرتنش است آرامش از بین می رود.
فضای خانه دقیقا باید مانند فضای حرم که به محض ورود به حرم آرامش خاصی به آدم دست می دهد فضای خانه هم باید اینطور باشد. پس هرگونه تنش و ناراحتی جلوی دید فرزندان ممنوع است.
مهارت زندگی فرزند نوجوان
- مهارت مقابله با استرس
- مهارت تصمیم گیری
- مهارت ارتباط موثر
- مهارت مدیریت هیجان ها
- مهارت حل مسئله
- مهارت داشتن اعتماد به نفس
- مهارت های اجتماعی
- مهارت های علمی
- ارتباط محبت آمیز والدین با فرزندان می تواند علائم افسردگی در نوجوانان را کاهش دهد.
در بخش اول مقاله تربیت فرزند نوجوان گفتیم که دوره نوجوانی با شدیدترین و گسترده ترین تغییرات زیستی همراه است و نوجوانان شروع دوره نوجوانی را برای خود شروع یک بحران میدانند.افسردگی در نوجوانان یکی از دغدغه های والدین در دوره نوجوانی است.
والدین باید در این دوره مراقب احساسات فرزند خود باشند و با ملایمت با او رفتار کنند زیرا با خشونت و عصبانیت به نتیجه ای نخواهند رسید.در هنگام گفت و گو با نوجوان خود سخنران نباشند و به صحبت های او با تمرکز و توجه فراوان گوش فرا دهند. احساسات او را تصدیق کنند. حتی اگر برای آنها قابل پذیرفتن و غیر منطقی باشد به فرزند خود حس اطمینان را بدهند. در حضور دوستان با نوجوان خود بحت و توهین نکنند.