موانع ظهور امام زمان (عج)

یکی از ابعاد موضوع مهدویت، بُعد انتظار و موانع ظهور آخرین ذخیره الهی است. آخرین ذخیره از برگزیدگان الهی که خداوند متعال آنها را در تمام دوران تاریخ زندگی بشرفرستاده است. به این دلیل که همچنان آراسته شدن انسان به جوهره زیبای انسانیت را برای همگان جلوه گر نماید. بحث غیبت امام زمان از جمله اسرار الهی است که کسی جز خدای بزرگ از آن خبر ندارد. اگر دلایل غیبت را بدانیم، با برطرف کردن آن می توانیم به تحقق ظهور کمک کنیم.

موانع ظهور امام زمان

در بحث ظهور ابتدا به معنای لغوی و اصطلاحی می پردازیم. ظهور در لغت به معنای آشکار شدن چیز پنهان است.

در اصطلاح مهدویت در دو معنا به کار می رود:

• معنای اول

امام(ع) در برابر دیدگان مردم آشکار می شود. بعد از یک دوره طولانی زندگی مخفیانه خود را به مردم معرفی می کند.

• معنای دوم

به این صورت است که امام(ع) در هنگام ظهور، پرده از عنوان و نام حقیقی خویش برمی‌دارد. به روشنی و صراحت خود را به مردم معرفی می‌کند که تا آن زمان در بین مردم بوده است اما به صورت ناشناس.

غیبت امام زمان در قرآن

در رابطه با موضوعات مهدویت، در قرآن آیات فراوانی وجود دارد. یکی از آن موضوعات، بحث غیبت امام عصر(ع) و عدم ظهور ایشان است که در این رابطه دو نوع آیات داریم:

آیات غیبت در قرآن

به اصل غیبت اشاره دارند، یعنی اینکه کسی که حجت خداست و جانشین خداست می تواند غایب شود.

در این خصوص یکی آیه 48 سوره مریم است که جریان حضرت ابراهیم(ع) را بیان می کند. وقتی به حضرت ابراهیم(ع) گفتند: اگر تو این سخنانت را ترک نکنی و بدگویی بت ها را نکنی، ما تو را سنگسار می کنیم.حضرت در پاسخ گفتند: من شما را و آنچه را که غیر از خدا می پرستید وا می گذارم. به جای دیگری می روم و از جمع شما خارج می شوم.

پس امکان دارد که حجت خدا در جامعه باشد و در اثر اینکه مردم او را تهدید به کشتن می کنند و خطر جانی او را تهدید می کند، از آنها دوری گزیند.

آیه 20 سوره قصص است که اشاره به جریان حضرت موسی دارد. کسی خدمت حضرت عرض کرد: بزرگان شهر برای کشتن تو جلسه گرفتند.من به تو می گویم که این شهر را ترک کنی.

وقتی حضرت به عنوان حجت الهی متوجه تهدید شد، قرآن می فرمایند: حضرت موسی شهر را در حالی که ترسناک بود ترک کرد و فرمود خدایا مرا از قوم ظالمین نجات ده.

ما در جریان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت موسی(ع)، نص آیات قرآن را داریم که اگر حجت خدا تهدید به مرگ می شود، جامعه را ترک می کند و غایب می شود.

آیات غیبت امام زمان در قرآن

نوع دوم به غیبت امام عصر(ع) اشاره دارند. آیه 30 سوره ملک می فرمایند: ای پیامبر(ص) به مردم بگو که اگر یک روز صبح بلند شوند؛ ببینند آب هایی که در اختیارشان بوده همه در زمین فرو رفته آنگاه چه کسی آب را در اختیارشان قرار خواهد داد؟!

در کتاب کافی از امام موسی کاظم(ع) نقل شده است که اگر امام شما غایب شود، چه کسی امام دیگری جایگزین آن خواهد کرد.تفسیر ایشان نشان می دهد که منظور از ماء معین غیبت امام عصر(ع) است.

دیگری آیه 20 سوره لقمان است که می فرمایند: آیا نگاه نمی کنید که خداوند هر آنچه در آسمان و زمین است، در اختیار شما قرار داده است.نعمت های ظاهری و باطنی را بر شما ارزانی کرده است.

امام موسی کاظم(ع) در کتاب کمال الدین می فرمایند: منظور از نعمت باطنی امام غایب است.

موانع ظهور حضرت مهدی

برای اینکه موانع ظهور را بشناسیم، ابتدا بهتر است دلایل غیبت رابدانیم. زیرا با از بین رفتن دلایل غیبت، موانع ظهور برطرف می شود. درنتیجه ظهور طبیعتا محقق خواهد شد.

غیبت امام عصر علیه السلام از اسرار الهی است .جز ائمه اطهار کسی از علت اصلی آن اطلاع ندارد. فقط حکمت هایی از دوران غیبت توسط ائمه بیان شده است. بنابراین تنها چیزی که از این راه می توانیم بیان کنیم احتمالات موانع ظهور است نه نظر قطعی.

 ظهور

• بیعت نکردن با ظالمان و نجات از کشته شدن
• هر زمان شرایط برای برپایی حکومت عدل وجود داشته باشد، حضرت ظهور خواهند کرد.
• قدرشناسی و عدم پذیرش ائمه

انسان معمولا نهادش براین استوار است که تا هنگامی که به فراق چیزی مبتلا نشود، آن را ارج نمی نهد. غیبت امام زمان هم ازاین قبیل است که پس از آن همه قدر ناشناسی هایی که نسبت به ائمه قبلی روا داشتند، از میان آدمیان رخ برتافت. و طبیعتا زمانی که مردم نیاز به امام معصوم را درک کنند، امام ظهور خواهند نمود. این امر می تواند با شکست های پی در پی بشر از انواع راه ها حاصل شود.

موانع ظهور امام زمان(عج) چیست؟

موانع متعددی وجود دارد. یکی از موانع اصلی ظهور در بیان امام عصر(ع) خطاب به شیخ مفید چنین می فرمایند: چیزی ما را از شیعیان دور نکرده و مانع حضور ما میان شیعیان نشده مگر آنچه از طرف شیعیان به ما می رسد که ما آنها را زشت و ناشایست می دانیم. اعمالی انجام می دهند که ما آنها را برای شیعه برگزیده نمی دانیم.

بنابراین یکی از مهمترین موانع ظهور بحث گناهان و نافرمانی هایی است که شیعیان دارند .

بر همین اساس، موانع ظهور حضرت را در چند مورد خلاصه می کنیم:

• شیعیان ما به اندازه آب خوردنی ما را نمی خواهند

بیشتر افراد درباره امام زمان(عج) معرفت صحیحی ندارند. برای اینکه به معرفتمان درباره امام زمان و میزان احساس نیازمان به ایشان پی ببریم، به این فرمایش حضرت توجه کنید: شیعیان ما به اندازه آب خوردنی نیز ما را نمی خواهند. اگر بخواهند دعا می کنند و فرج ما می رسد.

• کفران نعمت

ناسپاسی و کفران نعمت مردم در برابر نعمات بی حد و اندازه مادی و معنوی خداوند- به خصوص نعمت ولایت که بزرگترین نعمتهاست- یکی دیگر از موانع ظهور است که از مردم نشات می گیرد؛ و معصیتها نشانه ی این ناسپاسی است.

• دلبستگی به دنیا

این امر از نداشتن معرفت عمیق به امام زمان و غفلت از آن حضرت سرچشمه می گیرد. اگر ایمان داشتیم که هر لحظه ممکن است حضرت شرفیاب شوند خانه دل خود را از جمیع گناهان و صفات رذیله و حیوانی و شیطانی و محبت دنیا پاک می کردیم.

• نفوذ شیطان

بدیهی است که وقتی مردم خانه دل خود را برای ورود امام زمان(عج) آماده نکنند، آنجا محل رفت و آمد شیطان می شود. درنتیجه شیطان انسان را به هر کجا بخواهد می کشد.

به شما توصیه می کنیم امتحان الهی را مطالعه کنید.

📝نجوای اندیشه/ ویرایشگر: اکرم پورطاهرزاده