تربیت اسلامی فرزندان، از مهم‌ترین مسائلی است که والدین نسبت به آن دغدغه دارند و والدین متدین همواره به دنبال شیوه‌ها و راه حل‌هایی هستند که آنها را در تربیت دینی فرزندشان کمک کند تا بتوانند با کمک خداوند متعال و عنایت اهل بیت علیهم السلام به راهکارهای مناسب در تعلیم و تربیت اسلامی فرزندشان دست یابند. در این مقاله قصد داریم نکته ها و نقطه شروع مناسب برای تربیت دینی فرزندان را بیان کنیم.
تربیت فرزند از ابتدای تولد تا 21 سالگی است.و سه دوره تربیتی برای او نیاز است که پرورش وی نیز باید با شناخت ویژگی های هر دوره صورت پذیرد.از دیدگاه دین،کودک تا هفت سال اول زندگی سید و سرور است و تعبیر رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله هم از این مرحله تربیتی «سیادت کودک» است.هفت سال دوم،سن تعلیم پذیری،اطاعت و فرمان برداری است و هفت سال سوم،سن نظرخواهی و مشورت. تقسیم مراحل تربیت از نگاه روان شناسان با نظر پیامبر متفاوت است.معمولا دوره های تربیت را شامل دوره کودکی اول، یعنی از تولد تا شش سالگی، دوره دوم کودکی را از 6 تا 12 سالگی و دوره نوجوانی را از 12 تا 18 سالگی می دانند.
تربیت دینی فرزندان یکی از دغدغه‌های همیشگی خانواده بوده و همواره سوالاتی را برای والدین به همراه دارد.
- آنها همواره از خود میپرسند که آیا فرزند من دیندار می‌شود؟
- روشهای آموزش دین به فرزند چیست؟
- چه اموری در تربیت دینی کودکان موثر است؟
- چه روش‌هایی مناسب آموزش نماز است؟
- آیا فرزندم همواره احکام دینی را سرلوحه زندگیش قرار می‌دهد؟
و هزاران سوال دیگر که همواره پدرها و مادرها در ذهن خود دارند و نسبت به این‌ها نگران هستند.
نکته اساسی در تربیت اسلامی فرزند
اصولا نقطه شروع در هر کاری خیلی مهم است و هر کاری یک ابتدا و آغازی دارد، اتفاقاً اشتباه راهبردی والدین در تربیت دینی فرزندان همین جاست که نقطه شروع و آغاز خوبی ندارند.
آغاز، در هر کاری حیاتی و حساس است که باید درست و به جا انجام شود ویک برنامه‌ریزی راهبردی نیاز دارد.
اگر در تربیت اسلامی فرزندمان نقطه شروع و آغاز خوبی نداشته باشیم به نتیجه خوب و مطلوب دل خواهمان نمی‌رسیم.
نقش معلم در تربیت دینی فرزندان چیست؟
نقش والدین در تربیت دینی فرزندان چیست؟
بعضی اوقات آموزش ما و یا حتی آموزش معلمین ما در تربیت دینی موجب زدگی و نفرت در فرزندان نسبت به مسائل دینی می‌شود، چون نقطه شروع خوبی نداشته و حساسیت شروع خوب،را درک نکرده‌ایم.
معمولاً در آموزش‌های امروزه ما از اصول دین شروع می‌شود که این مسئله آسیب زا است.
ما قبل از اینکه توحید،عدل،نبوت،امامت و معاد،را برای فرزندانمان بگوییم،باید ابتدا محبت پیامبر را در دل فرزندانمان ایجاد کنیم و شخص شخیص این آقای نازنین را به فرزند دلبندمان شناسایی و معرفت بخشی کنیم.تا بهتر بتوانیم در تربیت دینی کودکمان موفق باشیم.
۳ نکته راهبردی در تربیت دینی فرزندان
۱. الگوبرداری از سیره پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم
2. بیان کردن داستانهایی از شخصیت والای پیامبر برای فرزندان
3. ایجاد محبت حضرت محمد( صلی الله وعلیه واله) و اهل بیت (علیهم السلام) در دل خود و فرزندان
1. الگوبرداری از سیره پیامبر( صلی الله علیه و آله وسلم)
وقتی در سیره پیامبر (صلی الله) جستجو می‌کنیم در می‌یابیم که ایشان به معنی واقعی،یک انسان کامل و شخصیت والایی دارند و همواره دل سوزانه برای هدایت مردم به سوی سعادت و کمال می کوشیدند.
خداوند متعال در قرآن کریم از پیامبر به عنوان الگو و اسوه و رحمتی برای عالمیان یاد کرده است.
(لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ )
( مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود.)سوره احزاب، آیه 21
مردمان دوران قبل از اسلام در جاهلیت به سر می‌بردند و یک سری عقاید و باورها و علاقه و رفتارهای غلطی داشتند و به گونه‌ای نسبت به یک سری مسائل متعصب بودند.
پیامبر اسلام با درایت خاص و هوشمندی و تدبیر مدبرانه‌ای که داشتند و با توجه به نقطه شروع خوب و حساسشان در مورد این مردم،توانستند مردم دوران جاهلیت را به خداپرستی و یکتاپرستی رهنمون کنند،و این مردم متعصب را از بت پرستی دور کرده و به خداپرستی و وحدانیت وصل کنند.
واقعاً این شاهکار و هنر پیامبر بود که نقطه ی آغاز خوبی را در مورد دعوت به خدا و تربیت دینی این مردمان داشت.
پیامبر قبل ازاینکه ازخدا و از پیامبریش برای مردم صحبت کند،ابتدا شخصیت خود و صدق و راستگو بودنش راکه مردم در عمل دیده بودند،به مردم متذکر شد و بعد از این مراحل مردم را به خداپرستی و وحدانیت دعوت کرد.
برای مطالعه بیشتر به سایت گلدون مراجعه نمایید.
۲. بیان کردن داستان‌ها و معرفی شخصیت والای پیامبر برای فرزندان
والدین سعی کنند برای آموزش تربیت دینی خود یک نقطه شروع خوبی انتخاب کنند و آن اینکه از داستان‌های شیرین و پرمعنا و پرمغز زندگی پیامبر (صلی الله) و سیره ایشان را برای فرزندان خود بیان کنند سیره رفتاری و عملی و اخلاقی این آقای همام را برای فرزندان خود بیان کرده تا فرزندان کم کم با توجه به این سیره پیامبر در زندگی خود الگوبرداری کنند.
البته کار تربیت کودک،یک کار ظریف و حساسی است و به تدریج انجام می‌شود و صبر و حوصله و تلاش و کوشش والدین را می‌طلبد.
۳ . ایجاد محبت پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت ( علیه السلام) در دل خود و فرزندان
والدین با بیان داستان‌های شیرین و جذاب زندگی پیامبر و اهل بیت( علیه السلام) سعی کنند محبت نسبت به پیامبر و اهل بیت (علیهم السلام) را در دل خود و فرزندانشان ایجاد کنند.
یکی از مواردی که در تربیت دینی کودکان مهم است و پدر و مادر نسبت به آنها باید تقید داشته باشند اینست،که ایام ولادت و شهادت این بزرگواران را گرامی داشته و نسبت به این ایام احترام خاصی داشته باشند،همچنین اگر در هر کاری به خصوص تربیت دینی فرزندان نیت خالصانه و تقرب الی الله داشته باشیم،خداوند متعال ما را در آن کار یاری می‌رساند . نقطه شروع درهر کاری بخصوص تربیت دینی فرزندان مهم و حیاتی میباشد.
پدر و مادرها همواره سعی کنند با نیت خالصانه و با توسل و مدد جویی از اهل بیت (علیهم السلام) برای تربیت اسلامی فرزندشان قدم بردارند.
امید است که خداوند مهربان همه‌ی والدین دلسوز و دغدغه مند را در امر تربیت فرزندشان یاری نماید.
نویسنده:منامقدم
ویرایشگر:راحله غروی