حتماً تابه‌حال شنیده‌اید که به انسان‌های فعال شاد و بانشاط این جمله را می‌گویند: که کودک درون شان فعال است. همه ما انسان‌ها کودک درونی داریم منتها برای برخی فعال و برای برخی کم فعال و حتی غیرفعال است! این‌ها از دورانی نشأت می‌گیرد که انسان در دوران کودکی با والدین سپری می‌کنند. بنابراین ارتباط والدین با فرزندان بسیار زیاد در آینده تحصیلی و شغلی ارتباط اجتماعی ،عاطفی و حتی طرز تفکر فرزند شان ،تأثیر مثبت و یا منفی می‌گذارد.
وضع قوانین:
پدر و مادران باید درباره‌ی تمام چیزهایی که در دنیا وجود دارد در حد توانایی درک کودک برای او بازگو کنند و او را آماده کنند که در آینده با اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس بیشتری قدم در جامعه بگذارد! والدین برای پرورش و تربیت کودک خود ،باید برای کودک چارچوب‌هایی قرار دهند و به او یاد بدهند که چه کارهایی درست و چه کارهایی اشتباه است. قوانینی که برای کودک وضع می‌شود باید به او بفهماند که فقط برای محافظت از اوست. عدم محبت وعشق ورزی به کودک باعث تخریب خودباوری کودک می‌شود.
ابراز عشق به فرزند:
والدین در هر شرایطی باید به فرزند خود عشق بورزند و به او ثابت کنند که در هر شرایطی او را دوست می‌دارند. زمانی کودک اراده‌اش قوی می‌شود و با اعتمادبه‌نفس بیشتری تسلیم هر ناملایماتی نمی‌شود و با قدرت به‌دنبال تحقق آرزوهای خود می‌رود که همکاری کردن را یاد بگیرد. و این زمانی تحقق می‌یابد که والدین به خواسته‌های فرزند توجه کنند و به او پاسخ بدهند.
در این شیوه تربیتی ،باید ،نه افراط شود ونه تفریط! وقتی کودک بداند که رئیس و پناهنده دارد احساس امنیت می‌کند؛ اما نباید به‌گونه‌ای باشد که نفس کشیدن برای کودک سخت شود. و یا این‌که والدین از ترس ناراحتی و نارضایتی کودک خود اجازه‌ی هر کاری را به او می‌دهند. سخت گیری باعث منزوی شدن کودک وسهل انگاری باعث پرخاشگری کودک می شود!
کمک به افزایش اعتماد به نفس کودک:
مهم‌ترین امر در خانواده، فرزند آوری، تولید نسل و شیوه تربیتی کودک است، کودکی که باید رشد کند و تأثیر مثبت در جامعه و بشریت بزارد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که والدین باید در حق فرزندانشان انجام دهند رشد اعتمادبه‌نفس و ظرفیت روحی کودک است. کودکی که در دوران خردسالی و رشد خود همیشه مورد تنبیه قرار می‌گیرد و او را باعث سرافکندگی خانواده می‌خوانند چطور انسانی موفقی شود وقتی در دوران کودکی او را بی‌عرضه و دست‌وپاچلفتی می‌دانند؟ چطور آن کودک روحش بزرگ شود!؟ و کارهای بزرگ انجام دهد!؟
مهم‌ترین اقدامی که والدین باید انجام دهند رشد روحی فرزند خود است. آن‌ها باید نقطه قوت کودک خود را بزرگ‌تر و نقطه ضعف او را تبدیل به نقطه قوت کنند. وظیفه پدر و مادر ایجاد محیطی سالم برای فرزند خود است. پدر و مادر باید در تربیت فرزند هماهنگ عمل کنند در غیر این صورت کودک متقلب می‌شود و این الگوبرداری را انجام می‌دهد.
تقویت صبر و شیوه تربیتی صحیح:
انسان‌های موفق کسانی هستند که در دوران کودکی به آن‌ها صبر و بردباری و تلاش را یاد دادند. کودکی که صبورانه زندگی می‌کند قطعاً فرد موفقی خواهد شد. روش تربیتی صحیح آن است که صبر را در کودک تقویت کند. کودک باید بداند که در زندگی محدودیت‌هایی وجود دارد و همیشه آن‌طور که می‌خواهد پیش نمی‌رود. اگر کودک این را درک کند در مواقع شکست ،هیچ‌گاه خیلی ناراحت نمی‌شود ،و این در زندگی آینده او هم تأثیر بسزایی دارد.
کودک باید بداند که رئیس و مشاور دارد و آن مشاور کسی نیست جز والدینش! والدین خوب کسی نیست که کودک را لوس بار می‌آورد و همه‌چیز را در اختیار کودک قرار می‌دهد؛ این کار فقط زیان و ضرر برای کودک است کودک که هیچ‌گاه طعم نداشتن را حس نمیکند. در آینده وقتی به هدف خود نرسند خود را انسانی پوچ تصور می‌کند. کودکی که صبر را یاد نگیرد در کودکی و آینده با هر نرسیدن به خواسته اش،خودش را می‌بازد. چون او در کودکی یاد گرفته که هر آن‌چه بخواهد برایش فراهم می‌شود؛ پس قطع به یقین او معنای تلاش و پشتکار را هم هیچوقت درک نمیکند.
والدین هوشمند کسی است که برای فرزندش رئیس باشد و او درنهایت تصمیم بگیرد که چه کاری برای کودکش صلاحیت دارد و این را هم به کودک خود بیاموزد که او، صلاح فرزند خود را می‌خواهد! و به‌دنبال رشد ترقی و تربیت صحیح فرزند خود است. والدین باید بتوانند خود را جای فرزند خود بگذارند تا اینگونه احساسات کودک خود را درک کند و نیازها و خواسته‌هایش را در حد معقول برآورده کنند تا کودک با او همکاری کند و حرف‌شنوی داشته باشد .ارتباط بیشتر با کودک باعث حس رفاقت دوستی بین آن‌ها می‌شود و اینگونه کودک بیشتر به والدین خود اعتماد می‌کند .
با فرزند خود بازی کنید:
امام علی علیه السلام می‌فرماید: هرکس بچه‌ای دارد، باید بچه شود! این یعنی چه !؟ یعنی پدر و مادرها باید در خانه ژست والدین بودن را کنار بگذارند و با فرزند هایشان بازی کنند و همراز شوند تا ارتباط بین آن‌ها قوی شود. وقتی ارتباط صمیمی شود و کودک والدین خود را دوست ِخود بداند ،هیچ‌چیزی از او پنهان نمیکند! والدین خود را رازدار می‌پندارد و اینگونه تسلط والدین بر کودک بیشتر می‌شود ،پرورش و تربیت آسان‌تر و بهتر و فرزندی نمونه‌تر!
فرزندتان برنده بازی باشد!
والدین همیشه این را باید مدنظر قرار دهند که در بازی ،کودک برنده شود! توجه کنید که هدف بازی کردن بالا بردن اعتمادبه‌نفس کودک ،هوش کودک و آزادی او است. والدین وقتی با فرزند بازی می‌کنند امرونهی را کنار بگذارند. در اینجا کودک باید آزادانه تصمیم بگیرد و برای برنده شدن و عدم شکست خود تلاش کند.
در بازی کودک را تشویق کنید تا اعتمادبه‌نفس او بالا رود و از بازی لذت ببرد و شادی کند. اگر دائماً حین بازی او را راهنما کنید کودک احساس ترس و ناامیدی می‌کند و این گونه ارتباطی که باید برقرار شود ایجاد نمی‌شود و کودک احساس بی‌ارزش بودن می‌کند و ممکن است بازی را رها کند و به بازی با شما علاقه نشان ندهد.
بازی با کودک در فضای باز:
کودکان بسیار به بازی در فضای باز و طبیعت احتیاج دارند. ارتباط با طبیعت آن‌ها را رام می‌کند کودک از شخصیت پرخاشگر و چموش به فردی آرام و با احساسات تبدیل می‌شود والدین باید سعی کنند این ارتباط با طبیعت و فضای باز را از آن‌ها نگیرند. تمامی کودکان به این ارتباط نیاز دارند و با آن پرورش می‌یابند ،وقتی کودک کج‌خلق و بهانه‌گیر می‌شود رفتن به محیط بیرون از خانه راه‌حل مشکل است! زیرا کودک در یک حالت خاص یا احساس خاص اسیر می‌شود و باید ازین بند رها شود و رفتن به پارک می‌تواند آن‌ها را دگرگون کند.
محیطی برا تخلیه هیجانات فرزندتان ایجاد کنید:
به‌طورکلی کودک درسن۳ تا ۶سالگی ازنظر بیولوژیک کاملاً متحرک است و همیشه درحال جست‌وخیز است. در بستن برای یک فرد بالغ بی‌سروصدا است ،اما برای کودک همراه با صداست. راه رفتن کودک پریدن و سروصدا از ویژگی‌های سلامتی جسمی و فکری کودک است و این انرژی باید تخلیه شود. در غیر این صورت باعث تخریب می‌شود. بنابراین پدر و مادر وظیفه دارند که محیطی برای فرزند خود فراهم کنند تا انرژی کودک تخلیه شود. گاهی کودک آن‌قدر انرژی دارد که تحرکات او نیز نسبت‌به آن بیشتر است بنابراین پدر و مادر با کودک عاقلانه باید برخورد کنند.
برای کم کردن تحرک کودک با او بازی مشترک انجام دهید:
یکی از روش‌های کم کردن تحرک کودک بازی‌های مشترک پدر مادر با فرزند است. پدر و مادر باید دیدگاهی واقع‌بینانه و درست داشته باشند. وظیفه آن‌ها این است که کودک را در شرایطی قرار دهند که کودک بتواند با توجه به امکاناتی که پدر و مادر برایش فراهم کردند انرژی خود را در روش‌های صحیح تخلیه کنند. پسران از طریق کشف کردن و شهود تجربه کسب می‌کنند و اینگونه قدرت اختیار وخودمختاری و خلاقیت را در درون خود گسترش می‌دهند. پدر و مادر باید اجازه دهند کودک حضور فعال داشته باشد تجربه کند ،کشف کند ،و فردی خلاق و باهوش شود
طبق تحقیقات روان‌شناسی مشاهد شده کودکانی که در زمان مناسب از بازی کردن و تخلیه هیجانات محروم بودند دچار بیش‌فعالی شده‌اند. این کودکان در جایی‌که باید انرژی خود را تخلیه کنند محروم می‌شوند بنابراین در زمان دیگر و در مکان نامناسب دیگر کمبود و عقده‌های خود را جبران می‌کنند و این باعث بیش‌فعالی کودک می‌شود و کنترل کردن آن بسیار سخت است. آن‌ها به‌طور دائم حرف می‌زنند ،به گفته‌ی معلم توجه نمی‌کنند، آرام نیستند و اینگونه کمبود خود را که همان عدم توجه است را جبران می‌کنند، و این انرژی تخلیه نشده خود را در مکان و زمان نامناسب تخلیه می‌کنند.
بازی یکی از عوامل رشد شخصیت کودک:
بازی باعث رشد و پرورش شخصیت کودک می‌شود! ورزش و جنب‌وجوش فشار روانی را کاهش می‌دهد. بیشتر والدین دوست دارند فرزندشان گوشه‌ای بنشیند و با اسباب‌بازی خود مشغول شود درصورتی‌که دویدن و پریدن از فعالیت‌های واجب برای کودک است که نه‌تنها اقتضای سن دوران کودکی است بلکه باعث نشاط ،شادابی و آرامش کودک می‌شود و انرژی‌های هیجانی کودک با جست‌وخیز و پریدن تخلیه می‌شود. اگر در منزل امکان دویدن کودک فراهم نباشد روزانه و حتماً هر روز پدر و مادر باید سعی کنند به مدت نیم الی ۱ ساعت کودک را از منزل بیرون ببرند و به‌هیچ‌عنوان مانع پریدن، دویدن ،و جست‌وخیز کودک نشوند و در این راه او را همراهی کنند و به بازی در فضای باز او را تشویق کنند.
کتاب خوانی:
یکی از بازی‌هایی که بسیار در تکمیل شخصیت کودک مؤثر است موضوع کتاب‌خوانی است. این بازی باعث می‌شود کودک با کتاب آشنا شده و کتاب‌خوانی برایش عملی جذاب باشد. پدر یا مادر در هنگام خواندن کتاب برای هر شخصیت داستان صدای خود را تغییر دهند ،این جذابیت کتاب را برای کودک دوچندان می‌کند.
بازی های تخیلی:
مورد بعدی بازی‌های خیالی کودک است، پدر و مادر هرگز نباید تخیلات کودک را مورد تمسخر قرار دهند! بلکه باید آن‌ها نیز در این سفر و بازی تخیلی او را همراهی کنند. بازی‌های تخیلی قدرت تخیل و خلاقیت کودک را بسیار قدرتمند می‌کند و یکی دیگر از بازی‌هایی که هوش و خلاقیت کودک را بالا می‌برد بازی با پازل است. به‌عنوان مثال یکی از پدر یا مادر تصویر یک حیوان بر روی یک روزنامه را به چندقسمت تقسیم کندو بعد از فرزند خود بخواهند که مجدداً تصویر را بسازد. این بازی در افزایش قدرت خلاقیت و هوش او تأثیر دارد و همچنین قدرت حواس جمع بودن را در کودک تقویت می‌کند!
منبع: کتاب کودک آرام من، اعظم قاسمی
جهت مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید