شهادت

شهادت در لغت و فرهنگ اسلامی

شهادت در لغت به معنای گواه بودن،ناظر بودن و شاهد بودن بر چیزی.
اما در فرهنگ ما شهادت آن مرگی نیست که دشمن بر مجاهد تحمیل میکند،بلکه آن مرگ دلنشینی است که مجاهد با همه آگاهی و شعور و منطق خود در کمال بیداری فکری آن را برمی‌گزیند.

بیشتر بخوانید:  معنای شهادت

شهادت

در مقام شهادت آیه « وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ‌اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ»  نازل شده است.
ترجمه آیه: البته نپندارید که شهیدان راه خدا مرده‌اند، بلکه زنده‌اند (به حیات ابدی و) در نزد خدا متنعّم خواهند بود.
(آل عمران ۱۶۰)

منطق شهید و هدف شهادت

براری بررسی منطق شهید اول باید انواع مرگ را برشمریم، تا علت انتخاب شهید و گزینه شهادت برای ما کاملاً روشن باشد.

انواع مرگ:

‌مرگ طبیعی است که نه افتخار آمیز است و نه تحقیرآمیز ، بلکه انسان عمر طبیعی خود را گذرانده و هنگام شتابش به دیار باقیست.

‌مرگ در اثر بیماری مانند ،وبا ، حصبه،کرونا . اینگونه مرگ افتخارآمیز نیست بلکه به عبارتی تاسف بار است و یا (به قولی از شهید مطهری) نفله شدن است.

‌مرگ های ترحم آمیز :

پایان دادن به زندگی فردی به درخواست خودش و یا به دست دیگری، با نیت رهایی او از درد و رنج یا یک بیماری لاعلاج، مرگ ترحم آمیز است.

خودکشی از جمله مرگ هایی است  که جنایت محسوب می شود.

 فقیهان معتقدند مرگ ترحم آمیز به هر دلیلی که باشد حرام است.

مرگ تأسف بار:

مرگ هایی که به صورت ناگهانی و در اثر حوادث انسانی و غیر انسانی  رخ می دهد. از جمله مرگ های تأسف بار می توان به وقوع زلزله، سقوط هواپیما، تصادفات جاده ای اشاره نمود.

شهادت:

‌ مرگ هایی که «شهادت» است.

شهادت مرگی است که انسان با توجه به خطرات احتمالی یا ظنی یا یقینی فقط برای هدف مقدس و والایی که دارد و برای رضایت خدا آن را انتخاب می‌کند.

شهادت دو رکن دارد که یکی برای رضای خدا و دیگری آگاهانه بودن آن است، از این رو این مرگ افتخار امیز است.چرا که از هرگونه هدف های فردی و خود بینانه مبرا است.  از این رو تحسین آمیز و قهرمانانه است و تنها این مرگ است که از زندگی برتر است. ذهن کمال خواه شهید چنین مرگی را میپسندد.
شهید دوهدف دارد؛ اجتماعی و الهی. او برای اصلاح جامعه و به حکم خدای قدم در مسیرشهادت می گذارد.  و گران‌بها ترین دارایی خود (جان) را برای هدف والای در طبق اخلاص گذاشته و عاشقانه تقدیم میکند.

حق شهید

قهرمان در جامعه به واسطه عمل عامه پسند خود دارای  احترام و ابهتی است. اما شهید تنها قهرمانی است که هیچگونه نمیتوان عمل قهرمانانه او را ارج نهاد، از این رو دارای احترام بالایی در جامعه است، و از عوامل مهم در زنده نگه داشتن یاد شهید، و حتی راه شهید.

شهادت در دیگر ادیان

در دین یهود کلمه شهادت وجود ندارد. ولی کتاب مقدس یاد و خاطره کسانی که به هیچ دلیلی کشته شده اند، مانند کشته شدن بنی اسرائیل به دست مصریان و آشوریان را گرامی داشته است.

در دین مسیحیت شهادت همان بار معنایی دارد که در دین اسلام و زبان عرب است ،البته با اضافه کردن بار معنایی رنج بردن و آزار دیدن.
شهدا به کسانی گفته می شود که در راه عقاید و گسترش عقاید خود جان خود را فدا کردند. از این رو دارای احترام هستند‌.

خون در راه شهادت

شهید استاد مطهری:
« نه هیچوقت خون شهید هدر نمی رود،خون شهید به زمین نمیریزد، خون شهید هر قطره اش تبدیل به صدها قطره، و هزاران قطره، بلکه به دریایی از خون میگردد ودر پیکر اجتماع وارد میشود.»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «ما من قطرة احبّ الی الله عزّوجلّ من قطرة دمٍ فی سبیل الله»

هیچ قطره ای در نزد خداوند، دوست داشتنی تر از قطره خونی که در راه خدا ریخته شود نیست.

شهادت در قرآن و احادیث

🖋️ مهدا