راز خوشمزه تر شدن غذا، از این جهت اهمیت دارد که باعث می شود، از غذا لذت ببرید . عدم اشتها و دلزدگی از غذا به دلیل بدمزه بودن آن می تواند اشتهای شما را از بین ببرد و در نتیجه مشکلات سلامتی بیشماری را به همراه داشته باشد. شاید بارها افرادی را دیده ایم که با تمام تلاش بی وقفه خود در آشپزخانه آنچه ارائه می دهند، موردپسند نیست. چه بسا آشپزی شان خوب بوده، اما خیال و نیت بد آن را تباه نموده است. برعکس، افرادی نیز دیده ایم که در آشپزی، نه زمان محدودشان کرده. نه، اقلام. با چند حرکت سریع و گاه حتی غیر قانون‌مند، غذایی بر سفره می‌گذارند که بو و طعمش زمینی نیست. آن زمان، یقین حاصل می شود که تمام نتیجه، تنها تابع تلاش فیزیکی آنان نبوده است.
در این مقاله تلاش شده تا رازهای خوشمزه شدن غذا برای شما بیان شود .
نیت، راز خوشمزه تر شدن غذا
نیت و قصد، بُن مایه‌ی هر کاری است و راز خوشمزه تر شدن غذا محسوب می شود. خداوند در روز قیامت مردم را بر حسب نیت و مقاصد باطنی شان محشور می گرداند.
پس باید بدانیم که ما برای چه مشغول آشپزی هستیم؟ اگر فقط رفع تکلیف و گذاشتن چیزی سر سفره است؛ بازنده‌ایم. چراکه می‌توانستیم در ازای آن همه فعالیت در خانه، ایستادن های مدام، گرمای اجاق و غیره معامله کنیم. همه کارهای مقدماتی ما برای آشپزی صالح و نیکویند. این عمل صالح، جز با نیت صالح به حد کمال نمی‌رسد. (3)
وقتی می‌شود با نیتی پاک در مقدمات، کمال را کسب کرد؛ چرا کوتاهی کنیم؟ نیت کنیم که هدفم از تدارک امروز ناهار یا شام، تنها رضای خداست. می‌خواهم خدای خود را خشنود سازم. می‌خواهم مقرب درگاهش باشم. عادت دادن خود به اهداف پسندیده، باعث موفقیت‌های بسیار خواهد بود. (4)
خدا دوست دارد انسان همیشه خیرخواه و خوش‌نیت باشد.(5) نیت خوب، علاوه‌بر تأثیر معنوی بر غذا، در روح آشپز نیز دم مسیحایی خواهد گذاشت و راز خوشمزه تر شدن غذا به شمار می رود. تحمل ناملایماتی که ممکن است به واسطه ناشکری یا کم‌توجهی اعضای خانواده پیش آید؛ بسیار آسان می‌شود. برای همین است که گفته‌شده چه‌بسا نیتی که ثمره‌اش برای انسان از خود عمل، سودمندتر بوده‌است.(6)
پیامبر(ص) می‌فرمایند: در هر چیزی نیت خوب داشته باش، حتی در خواب و خوراک.(7)
راز خوشمزه تر شدن غذا و بسمله گفتن
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، راز خوشمزه تر شدن غذا و کلید هر چیزی است.(8)به توصیه دین، در آغاز هر کار کوچک و بزرگ می‌بایست بسم‌الله بگوییم.(9)
«هر گاه بنده‌ای بسم‌الله الرحمن الرحیم بگوید، خداوند می‌فرماید بنده‌ام کارش رابا نام من آغاز کرد. بر من است تا کارش را به پایان برسانم و برای او در کارهایش برکت قرار دهم.» (10)این دقیقاً همان چیزی است که یک آشپز به آن نیاز دارد.
همراهی خدا، پایان خوب و بابرکت. پیامبر(ص)، هر کار ارزشمندی که در آن بسم‌الله الرحمن الرحیم گفته نشود را ناتمام می‌داند. (11)ناتمام و ابتر بودن در آشپزی، یعنی: بی‌برکتی، بی طعمی، ناکوکی مواد. برای همین است که گفته‌شده گفتن بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم را ترک نکن، حتی اگر پس‌از آن شعری باشد.(12)یعنی حتی اگر می‌خواهی به کار سطحی و به‌ظاهر کم‌ارزش بپردازی.
پس حال که آشپزی برای خانواده، ارزشش بارها و بارها بیشتر از شعر و غیره است. حال که ارزش سیر کردن یک مسلمان را جز خداوند جهانیان، هیچ‌کس دیگری حتی فرشته مقرب و پیامبر مُرسل خبر ندارد؛ (13)بهتر است ابتدای آن را با نام خدا زینت ببخشیم. چرا که هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود، درد است.(14)
نذر و هدیه به اهل‌بیت
قبلاً اشاره شد که آشپزی را با قصد قربت به خدا انجام دهیم. یکی از مصادیق قرب الهی، تمسک به اهل‌بیت(ع) است. ازآنجا که اهل‌بیت نور الهی هستند، برای تجربه پختن یک غذای خوشمزه، نیت آشپزی هر روز خود را به یک معصوم منتسب کنیم. یعنی درست چیزی شبیه مناسبت های مذهبی سالانه. دهه عاشورا، ماه مبارک رمضان، نیمه شعبان و غیره.
همه ی ما طعم بی‌نظیر نذری‌ها را در آن روزها چشیده‌ایم. آنچه این غذاها را متفاوت می‌سازد، نیت است. شخصی به امام صادق(ع) عرض می‌کند: غذا را خوب درست می‌کنیم و از مواد بیشتر و خوشمزه کننده مانند ادویه به آن اضافه می‌کنیم، ولی عطر و بوی غذای عروسی را نمی‌دهد. چرا؟
امام فرمود: در غذای عروسی عطری از بهشت می‌وزد؛ زیرا غذایی است که برای امری حلال درست شده است.(15)
با توجه به این روایت، به این نتیجه می‌رسیم که تا چه اندازه حلیت و نیت در آشپزی ها مؤثر است. برهمین اساس است که انتساب غذاهای پخته شده روزانه به معصومین(ع) هم می تواند ایجاد برکت کند و هم طعم خوشمزه. خانواده نیز علاوه بر آن، هر روز دهانشان را با غذاهای نذری متبرک می‌کنند. چراکه این غذاها دارای حرمت اند و صاحب نذر، هیچ‌وقت دست تنها نمی ماند.
راز خوشمزه تر شدن غذا و دعا و ذکر
در این خصوص، وقتی در اذکار و ادعیه و همین طور رفتار گذشتگان دقیق می شویم به نکات جالبی می رسیم. شاید بسیاری از ما در کودکی خود، شاهد تسبیح به دست بودن مادربزرگ ها و بزرگان فامیل بر سر دیگ غذا بوده‌ایم. ذکرهای مداوم، به همراه هم زدن های کفگیر. ذکرهایی متناسب حال و درخور آشپزی.
اذکار و ادعیه ای شبیه آنچه پیش روست؛
الف) یا مُطعم ما یا مُنعم
همه اسماء الهی دارای خواص و آثار ویژه خود هستند. با توجه به معانی هر یک از اسماء، توسل جستن به، بر آن مبنا شکل خواهد گرفت گفت.
ذکر «مُطعم»، به‌معنای اطعام دهنده و «منعم»، نعمت بخش است.یادآوری و بر زبان جاری کردن این ذکر در هنگام آشپزی، بی مناسبت در این مجال نیست. و یا ذکر «یا من اطعمنی و سقانی». ای کسی که به من طعام می بخشد و سیراب می‌کند. و یا دیگر اسماء الهی که در همین زمینه اختصاص‌یافته است.
ب. رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ ۖ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ. (16)
«بارالها، تو بر ما از آسمان مائده‌ای فرست تا (این روز) برای ما و کسانی که پس از ما آیند روز عید مبارکی گردد. و آیت و حجّتی از جانب تو برای ما باشد. ما را روزی ده، که تو بهترین روزی دهندگانی.»
در دعای زیبا درخواست سفره و طعامی از جنس آسمان را می کند. این دعا و هر دعایی که در قرآن کریم در این زمینه وارد شده است راه‌گشاست. چرا که قرآن، ذکر است و دعا.
آية الکرسی و راز خوشمزه تر شدن غذا
آیة الکرسی، شاید تنها آیات بارز و خاص هستند که گذشتگان بر حفظ و اهمیت آن تاکید فراوان داشته‌اند. جستجو در روایات، ما را به این مهم می‌رساند که این آیه، چیزی شبیه معجزه و گنج عرش است. چرا که آن‌قدر در مورد فواید و خواص آن قلم‌فرسایی شده که به این نتیجه، اذعان می‌توان کرد. آیه‌ای برای استجابت دعا، رفع گرفتاری و فراموشی، در امان ماندن از ناخوشی‌ها، رفع فقر، رسیدن کمک الهی از غیب، دفع ترس، دور شدن ابلیس و صدها مورد دیگر تجویز شده دیگر.(17) از جهت همین خواص بی‌شمار و بی نظیر این آیات است که برای هر امر مهمی، خواندن آن سفارش شده‌است.
توصیه می‌شود با خواندن مکرر این آیات در مواقع پخت‌وپز از یک آشپزی خوب لذت ببرید.
سوره تکاثر و راز خوشمزه تر شدن غذا
یکی از معانی تکاثر، فراوانی، افزون گشتن و فراوان شدن است. از شگردهای آشپز خوب برای برکت دار شدن غذای درحال‌پخت، می تواند خواندن سوره‌ی تکاثر باشد. به این نیت که با خواندن این سوره، دیگر نگران کم و نقص در غذا نباشد.
سوره قریش
این سوره به تناسب صحبت از اطعام و مهربانی خداوندی، بی‌تناسب با آشپزی نیست.
به تجربه ثابت شده‌است که خواندن این آیات بر خوراک، هم در برکت آن تاثیر گذار است و هم طعم.
یکی از خواص این سوره به روایت معصومین(ع)، دفع مسمومیت غذایی است،. یعنی اگر خوف این را داشته‌باشیم که خوراک ما به هر جهتی، عارضه‌ای بر دیگران وارد کند، این سوره را بر آن بخوانیم و منتظر شگفتی باشیم. پیامبر(ص) می‌فرمایند:” اگر سوره مبارکه قریش بر طعامی که خوف ضرر دارد، خوانده شوند با توکل و به یاری خدا زیان آن برطرف می‌شود و خورنده‌ی آن هیچ آزاری از آن غذا نمی‌بیند.”(18)
همچنین می‌فرمایند:” چنانچه کسی به خفقان و اضطراب قلب دچار شده باشد، این سوره را بر شربتی یا طعامی بخوانند و بخورند. (19)
دعای هنگام پختن نذری صوتی
علاوه‌بر تاکید امام‌زمان(عج) بر خواندن زیارت عاشورا ، با توجه به گفتار امام صادق(ع) برکات فراوانی در خواندن این حدیث قدسی وجود دارد. یکی از این برکات این است که خواننده آن سعی و کوششش ، مورد توجه قرار می‌گیرد. حاجات او هرچه باشد از طرف خداوند برآورده می‌شود و ناامید بر نخواهد گشت. (20)
پس اگر یک آشپز خوب علاقمند است که تلاش وی بیهوده نباشد و یک غذایی باطعم محرم داشته باشد، بر این ذکر مداومت کند. با امید به اینکه ناامید برنخواهد گشت.
نکته
قابل ذکر است آشپز می تواند هر ذکر و دعای دیگری که ترجیحاً تناسب داشته باشد، بر سر دیگ خود زمزمه کند. چرا که هدف، یادآوری یاد و نام خداوند و استعانت از وی در همه حالات، از جمله آشپزی است. که این مهم با هر دعایی، محقق می شود. زیرا همه اذکار و ادعیه دارای اثر خاص خود هستند.
بیتشر بخوانید: چه کنم دعایم زود قبول شود
پاورقی
1. فهرست غرر، ص398
2.وسائل الشيعه، ج1، ص34
3.فهرست غرر، ص10799
4.میزان الحکمه، ج4، ص3419
5.غررالحکم،ص3703
6.همان،ص380
7.مکارم الأخلاق، ص644
8.مستدرک الوسائل، ج1،ص323
9.التوحید،ج2،ص232
10.عیون اخبارالرضا، ج2، ص269
11.تفسیر منسوب به امام عسکری(ع)، ج7، ص35
12.کافی،ج1،ح6721
13.محاسن،ج2،ص145،ح1381
14.کنزالعمال،ج15،ص238
15.محاسن،ج2،ص418
16.مایده، 114
17.مهج الدعوات، ص316_خواص الایات، ص20_ بحار، ج102، ص300
18.تفسیر البرهان، ج5، ص759
19.خواص الایات، ص164
20.بحار،ج98،ص300
نویسنده: رها حسین پور
درود
تشکر
خیلی ممنون از لطف شما