دعا در ضرب المثل

ضرب المثل‌ها عبارات کوتاه،گویا و زبانزدی هستند که روزانه در میان محاورات و گفته‌های نیاکان، دهان به دهان، جست و خیز کرده و به دلیل رسایی و پند آموزی، به آسانی به دوره‌های پس از خود، راه پیدا کرده‌اند. هر چند ضرب المثل‌ها مثل ضرب المثل با دعا معمولاً به طور خاص، در معنای اصلی خود و با همان مفهوم استفاده نمی‌شوند. بلکه به زبان اشاره و کنایه سخن از چیزی ماورای سخن گوینده دارد.

اما در هر حال، بی‌تأثیر از باورهای مردم یک سرزمین نیست و ضرب المثل‌های هر مرز و بوم اشاره به فرهنگ، رسوم، تمدن و تاریخچه مردمان آن سرزمین و در مواردی بی‌شمار، حکایت از آیین و توحید باوری آن منطقه نیز دارد. در این میان، یکی از جلوه‌های خاص آیین توحیدی و به خصوص دین اسلام، اهمیت به مناجات و تاکید بر التجا و دعا به درگاه الهی ست. به طوری که خداوند متعال به آخرین فرستاده خویش می‌فرماید:«به بندگانم بگو اگر دعاهای شما به درگاه الهی نبود، کوچکترین عنایت و توجهی به شما نداشتم» ! (فرقان/77)

برای آشنایی با مفهوم دعا می توانید به سایت گلدون مراجعه کنید.

با توجه به این موضوع و از آنجا که ارتباط تنگاتنگی میان خلق ضرب المثل‌ها توسط نیاکان و اعتقادات آنان وجود دارد، در این مقاله، سعی بر آن است که کنکاشی در برخی ضرب المثل‌های فارسی و کنایات و بررسی این ارتباط صورت گیرد.

بیشتر بخوانید: جایگاه مناجات در اشعار حافظ

ضرب المثل دعا

در ادامه به جایگاه دعا در میان ضرب المثل های زبان شیرین فارسی می پردازیم:

• ضرب المثل گربه کوره

• به دعای گربه سیاه بارون نمیاد
  

«اهمیت صفای قلب و پاک نیتی در استجابت دعا»

«گربه سیاه یا گربه کوره» در این ضرب المثل، نماد انسان بدخواه و  «باران»، نماد استجابت است.

هر چند در این مثل، دعا بیشتر در معنای نفرین قرار دارد؛ با این حال، نفرین نیز جنبه دعایی دارد. به جز آنکه در قالب منفی است. یعنی درخواست وقوع حادثه تلخ و نامیمون برای شخص دیگر.

اما آنچه منجر به ثمر ننشستن این دعا می‌گردد؛ نبود صفای قلب و عدم خیرخواهی و استحقاق آن برای خلق الله است که همین می‌شود مانع و دیواری در برابر عدم تحقق خواسته‌ها.

• دعا کن گندمت آرد شود

امام باقر «علیه السلام» در این زمینه می‌فرمایند: « وقتی لعن و بدخواهی برای کسی از دهان شخصی بیرون می‌آید، میان او و شخص لعن شده تردد می‌کنند. اگر لعن شونده مستحق چنین خواسته نامبارکی باشد؛ به او تعلق می‌گیرد و گر نه، به صاحب نفرین برمی‌گردد. بر همین اساس، یکی از رموز استجابت‌ها، صفای قلب و پاک نیتی دعاگوست‌. چرا که نیت خوب، حکایت از آن دارد که کانون دل دعا کننده، نورانی و بی‌غش است. پس طبیعی است که چنین جایگاهی محل و منشأ برکات، نیکویی‌ها و استجابت‌ها باشد.

بله، اگر «آب از سرچشمه پاک باشد» پاکی افکار، گفتار و کردار را در پی خواهد داشت. برای همین است که امام زمان(عج) چنین درخواستی را در زمره درخواست‌های خویش از خداوند متعال دارد : «اللهم ارزقنا توفیق الطاعة… و صدق النية…» تا از این رهگذر، پیروان نیز متوجه کلیدی بودن پاک نیتی و خلوص گردند.

از این رو استجابت دعای انسان با توجه به ظرفیت وجودی و بار معنوی و خلوص او اثر بخشی دارد، نه بیشتر.

همانطور که در داستان زاهد و آسیابان آمده است که :زاهدی، گندم به آسیابان برد و گفت گندم مرا آرد کن و گر نه نفرین می‌کنم خرت به سنگ تبدیل شود. آسیابان گفت: خر را رها کن. اگر دعای تو چنین گیراست ؛ «دعا کن گندمت آرد شود».

• سوراخ دعا را گم کرده

کاربرد این ضرب المثل در جایی ست که شخص برای هدفی درست، راه نادرست را برگزیند. یعنی به بیراهه و خطا برود.

ریشه این مثل برگرفته از داستان شخصی ست که در هنگام تخلّی، به جای خواندن دعای مخصوص این حالت، دعای شستن بینی و استنشاق را خوانده و شخص عابری که این نجوا را می شنود؛ به کنایه می گوید: دعای خوبی ست، اما سوراخ دعا را گم کرده ای!

گفت شخصی، خوب وِرد آورده ای

لیک سوراخ دعا گم کرده ای

در واقع ضرب المثل «سوراخ دعا را گم گرده»، متضمن یکی از آداب دعا که  «دقت در مضامین و عدم دستکاری در آن» است؛ می باشد.

در توضیح بیشتر اینکه، حرف‌ها و دعاهایی که انسان با خدای خود نجوا می‌کند؛ بر دو قسم است: یا مأثور است. یعنی از اهل بیت علیهم السلام وارد است یا غیر مأثور. یعنی دعا کننده به زبان دل خود، هر آنچه می‌خواهد از خداوند طلب می‌کند.

درباره قسم دوم، حرفی نیست. بنده، صاحب اختیار است هر آنچه را که دوست دارد با خالق خود در میان بگذارد، بر زبان براند. اما در دعاهای مأثور و رسیده از معصومین علیهم السلام، برای رسیدن به آنچه از دعای مذکور، وعده داده شده، باید آداب و شرایط آن رعایت گردد و دعا کننده اجازه دخل و تصرف ندارد. نه چیزی از آن بکاهد و نه چیزی اضافه کند.

سوراخ دعا چیست؟

در این خصوص، امام صادق علیه السلام به عبدالله بن سنان از پیش آمدن فتنه و شبهه ای سنگین در آینده، حذر می‌ دهد. در حالی که دسترسی به امام و هادی وجود ندارد و مردم، سرگردان می‌شوند. سنان، نگران شده و راه فرج می طلبد. در این حین، امام دستور دعای غریق می‌دهد و می‌فرماید بگو: « یا مقلب القلوب، ثبت قلبي علی دینک..» سنان، تکرار می کند. اما وقتی به مقلب القلوب می رسد، کلمه  «والأبصار» را نیز اضافه می‌کند. امام می‌فرمایند: در این شکی نیست که خداوند متعال،  «مقلب القلوب و الأبصار» است ولی به همان شکل که دعا را گفتم تکرار کن.(بحارالانوار، ج52، ص148)

این روایت، نشان از اهمیت «حفظ قالب دعاها» ست. یعنی چیزی که به ما می رسد به همان شکل بخوانیم. چرا که اهل بیت علیهم السلام بهتر از هر کس به رابطه بین دعا و آثار مترتب بر آن آگاهی دارند.

بله، خدا هم چشم‌ها و هم دل‌ها را می‌گرداند؛ درست‌؛ اما در اینجا بحث شبهه و فتنه مطرح است و فتنه با دل سر و کار دارد. دل، سرگردان می‌شود، نه چشم‌ها. برای همین بسیاری از بزرگان با وجود از حفظ بودن ادعیه، با این حال در مواقع خواندن دعا، تأکید بر نگاه کردن به خط و صفحات دعا داشتند تا مباد حرف و کلمه ای، جابجا یا به خطا خوانده شود.

 

 

• ضرب المثل گراز

• گراز با صلوات از غلّه بیرون نمیره

(دعا بدون عمل و تلاش سودی ندارد)

در ضرب المثل  «گراز با صلوات از غله بیرون نمیره». گراز، نماد «ناهمواری‌ها و مشکلات»، غلّه، «عرصه زندگی انسان»، بیرون راندن حکایت از «گذر از سختی‌ها» و صلوات، سمبل  «راحت طلبی و تن پروری» است.

با توجه به اینکه صلوات، در زمره جملات دعایی و خواهشی است؛ در این ضرب المثل، اتکای صرف بر صلوات، اشاره به آن دارد: همانگونه که یک حیوان وحشی مانند گراز را نمی‌توان به آسانی و بی هیچ تلاش عملی از غله خارج ساخت. همچنین نمی‌توان تنها با تکیه بر دعا و تن آسانی از خداوند متعال، طلب حاجت کرد. بلکه حاجت روایی در سایه حرکت است. «از تو حرکت، از خدا برکت». امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این خصوص فرموده‌اند:« دعا کننده بدون عمل، همانند تیرانداز بدون زه است.»(نهج‌البلاغه، حکمت337)

یعنی به همان شکل که زه، به دلیل خاصیت ارتجاعی، عامل حرکت و وسیله پیشرانی تیر به سمت هدف است؛ نقش عمل در تأثیر دعا نیز به همان طریق است. اجابت دعا مربوط به زمانی ست که آدمی، تمامی همت خویش را به کار گیرد و در ضمن آن از خداوند متعال نیز طلب یاری کند تا در این مسیر، موفق‌ گردد.

پس یکی از اصول استجابت دعاها  «ضرورت عملگرایی» ست.

• کار خوبه خدا درست کنه سلطان محمود خر کیه

اکبر نده خدای اکبر میده

خدا از سلطان محمود بزرگتره

کار خوبه خدا درست کنه، سلطان محمود خر کیه؟

(انقطاع از غیر خدا)

با توجه به آنکه  «اکبر و سلطان محمود» در این ضرب المثل، اشاره به هر چه غیر خدا از موجودات و اسباب دارد.می‌توان گفت این مثل به طور خاص، باورهای پیشینیان بر لزوم اعتماد به قدرت لایزال مطلق را عیان می‌سازد. تکیه بر قدرتی برتر و قطع امید از غیر او.

اصلی که نقش بسیار تعیین کننده را نه تنها در استجابت ها؛ بلکه تمامی مراودات ما با خدای آسمان‌ها ایفا می‌کند. از این رو، تا زمانی که حالت انقطاع از غیر به عنوان اصلی‌ترین مقدمه اجابت بر دعا کننده غالب نشود، حقیقت دعا محقق نمی‌شود. به عبارتی، تا وقتی آدمی به اضطرار و بی‌پناهی نرسد، دعای او مستجاب نمی‌گردد.

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «هرگاه یکی از شما اراده کند و بخواهد که خدا چیزی به او عنایت نماید، باید که از تمام مردمان مأیوس شود و امیدی جز به خداوند عزوجل نداشته باشد. پس چون خداوند متعال چنین حالتی را از دل بنده‌اش بداند، آن بنده چیزی از خدا نخواهد مگر اینکه خداوند به او ببخشد.(کافی جلد ۴ صفحه ۱۴۸)

پس آگاه باش که دل کندن از اسباب ظاهری و خیالی چه آدمی و اکبر و محمودها و چه غیر آن از اسباب نیز یک قاعده در اجابت‌هاست.

 

 

• ضرب المثل پیامبران
  

(اهمیت دعا برای خویش)

این ضرب المثل در جایی استفاده می‌شود که فرد به اولویت‌ها رسیدگی نکند و به شکل افراطی تمام همتش صرف حوائج دیگران باشد. به عبارتی، چیزی شبیه ضرب المثل معروف «چراغی که به خانه رواست، بر مسجد حرام است». با این تفاوت که در این ضرب المثل خانه، حکایتگر تمام اعضای خانواده و وابستگی های شخص و نیازهای اساسی آنان می‌باشد. اما در ضرب المثل ابتدایی، تکیه بر نیازهای شخصی یک فرد دارد.

باید توجه داشت هر چند مقدم داشتن دعا برای دیگران از اسباب استجابت سریع تر دعاست. اما این عمل با تلاش و دعا برای خود نیز منافاتی ندارد و افراط انسان در این زمینه نباید او را به تفریط و کوتاهی نسبت به خود و کرده های خویش سازد به طوری که تنها دیگران را نیازمند دعا ببیند و خود را بی نیاز.

• پیغمبر خدا هم اول برای خودش دعا می‌کرد

در این خصوص، یکی از امور مؤکد در بیان پیشوایان دینی، دعا برای خویشتن و اهمیت بخشی به آن در موارد و جایگاه‌های خاصی مانند طلب مغفرت و….می باشد.

در آیات متعدد از قرآن کریم و در برخی دعاهایی که از پیامبران نقل شده ، دعا کننده، طلب مغفرت و خیرخواهی را در آغاز  برای خویشتن، درخواست کرده است. برای نمونه،

_ حضرت موسی علیه السلام:” رب اغفرلي و ولأخی…» (اعراف/151)

_ حضرت ابراهیم علیه السلام :” رب اجعلني مقيم الصلاة ومن ذريتي.. “(ابراهیم/40)

_ حضرت نوح عليه السلام :” رب اغفر لي ولوالدي و لمن دخل بيتي مؤمناً… “(نوح/28)

_ پیامبر اکرم(ص) :” ربّ إغفرلي  و لأُمّتي… “(بحار، ج21، ص212، ح2)

 

البته تقدم خواسته در دعا برای خویشتن نیز لزوماً به معنای به فراموشی سپردن دیگران و یا توجیه و توصیه به خود محوری نیست و در هر حال، این ترتیب و تقدم می‌تواند به شکل متغیر و دلخواه دعاگو، متفاوت باشد. بدون آنکه حدیث یا آیه ای آن را نفی یا محدود کند.

دعا برای شفای مریض

• ضرب المثل اگه دعای بچه ها اثر داشت
  

(تأثیر مصلحت و حکمت الهی در استجابت‌ها)

ضرب المثل  «اگه به دعای بچه مکتبی بود، یه استاد زنده نمی‌موند». حکایت حال کسانی است که با توجه به علم اندک خود، خواسته‌هایی طلب می‌کنند، بیرون از دایره ممکنات و مصلحت‌ها. برخی توقع دارند هر خواسته‌ای که از دیدگاه آنان می‌بایست به وقوع بپیوندد، به صرف تمایل آنان از جانب خداوند متعال، مُهر اجابت بخورد. در حالی که یکی از شرایط تحقق استجابت، بودن آن خواسته در محدوده حکمت و مصلحت الهی ست. شرطی که در ضرب المثل بالا عینیت دارد.

در این مثل، تحقق اجابت‌ها در گرو خواست دعای چند محصّلِ خردسال که ترس از درس، امتحان و تنبیه، آنان را به دعایی نه از سر تعقّل، خوانده نیست. بلکه حکمت و مصلحت خداوندی را بسیار بالاتر از فهم یک بشر درمانده می‌داند و اهمیت آموزه‌های یک استاد برای رشد کودک را فدای راحت طلبی آنان نمی‌کند. و همین است ماجرای بیشتر خواسته‌های کودکانه ما در برابر حکمت‌های بزرگ الهی.

• اگه به دعای بچه مکتبی بود، یه استاد زنده نمی‌موند

گر دعا، جمله مستجاب شدی

هر دمي، عالمی خراب شدی

امیر مومنان علی علیه السلام در این زمینه می‌فرمایند: «یا صاحب الدعا! لا تسأل عمّا لایکون و لایحلّ». ای دعا کننده! چیزی که شدنی  و حلال نیست، درخواست مکن. (بحار، ج93، ص324)

ممکن است سوال شود  آیا این ندادن‌ها با رأفت الهی، تنافی ندارد؟ خیر، اینگونه نیست. بلکه عین مهربانی و بخشندگی او را حکایت می‌کند. همانطور که امیرالمؤمنین (علیه السلام) در سخنی دیگر می‌فرمایند: «إنّ کرم الله لا ينقصُ حُکمه، فلذلک لا تقع الإجابة في کلّ دعوة». کرم و بخشندگی الهی، حکمت او را از بین نمی‌برد. به همین جهت هر دعایی مستجاب نخواهد بود. (غررالحکم، ح3478)

از این رو، وقتی خواسته‌ای بر مدار عقلانیت و حکمت الهی نباشد؛ استجابت آن نیز گره ای باز نمی‌کند. درست مانند ضرب المثل  «دعا کن پدرت بمیره، وگر نه این معلم نشد، یه معلم دیگه». با مرگ یک معلم، معلمی دیگر جایگزین می‌شود و دعا برای مرگ معلم نخستین، چاره ساز نیست.

برای همین است بسیاری از خواسته‌ها به همان طریقی که بندگان آرزو دارند، به اجابت نمی‌رسد و گاه حتی وقایع، برخلاف خواسته‌هایشان رقم می‌خورد.

مثل وقتی در ضرب المثل‌ها می گوییم: «دعا کردم، ولی پشت رو سبز شد» و یا  «دعاش، عربی مستجاب شده»

 

• ضرب المثل در مورد حکمت
  

( تأثیر مشیت و خواست الهی در استجابت دعا)

واضح است که وعده خداوندی بر استجابت دعا، مشروط به خواست اوست. نه تنها به این دلیل که او قادر مطلق است، خير. بلکه از آن جهت که او رئوف است و آگاه بر صلاح بندگان. پس وقتی خواسته‌ای به سود دعا کننده نباشد و یا در مدار نظام أحسن عالم قرار نگیرد؛ هرچه بنده اصرار ورزد پاسخ همان خواهد بود که به کودکان مکتبی داده شد: «خیر»!

از این رو، در ضرب المثل  «وقتی خدا خواست برو بخواب، وقتی هم نخواست برو بخواب» به نیایشگر اطمینان می‌دهد که چون خواست خدا بر اجابت خواسته‌ات رقم خورده باشد.

و خداوند، خواسته ای را که طبق حکمت الهی ست، اراده تحقق کرده است. پس با خیالی آسوده پس از درخواست به کارهای روزمره ات (خوابیدن) ادامه بده و از تحقق آن مطمئن باش. باز در همان حال، ادامه می‌دهد و اگر خلاف این باشد و خواست الهی بر مشیت امر دیگری رقم خورده باشد، نیز خواب خود را داشته باش. چون در هر حال، تمام تلاش‌های تو و چرخ گردون و اصرارهایت بر اجابت چنین خواسته‌ای عملی نخواهد شد. چون خواسته ایست بر خلاف حکمت الهی. و مشيت الهی، مبتنی بر حکمت حکیمانه الهی ست.

• وقتی خدا خواست برو بخواب وقتی هم نخواست برو بخواب

هرچه خدا خواست همان می‌شود

هرچه دلم خواست نه آن می‌شود

البته چه بسیار است نعمات دنیوی و اخروی و رفع بلایا از بندگان دعاگو از اولین تا به حال، که به جبران این ندادن‌های مهربانانه در سبد زندگی‌شان سرازیر می شود.

و دعای مؤمن، طبق روایات در هر حال، مستجاب شده است و تنها نحوه برآورده شدن دعایش متفاوت است.

بله، دعای مؤمن بر سه گونه است:

«إمّا أن یدّخر له، و إمّا أن یُعجّل له و إما أن يدفع عنه بلاء يريد أن یصیبه» یا برای او ذخیره می‌شود یا به سرعت مستجاب می‌شود یا به واسطه دعا، بلایی که قرار بود به او برسد، از او برطرف می‌گردد.

پس در هر حال، بازنده نیست.

• ضرب المثل در خانه خدا همیشه بازه

(رأفت و عدالت الهی در استجابت‌ها)

در خونه خدا همیشه بازه

خدا وقتی میده نمی‌پرسه کی هستی

خدا همه چی رو به یه بنده نمیده

(رأفت و عدالت الهی در استجابت‌ها)

ضرب المثل «در خونه خدا همیشه بازه» کنایه از افراد مهمان نواز و خوشرویی ست که همیشه پذیرای دیگران هستند. همان گونه که درب رحمت خداوند متعال بر همه بندگان باز است و خطاکار بودن بندگانِ پشیمان، مانعی به زیر سایه مهربانی خداوند رفتن نمی‌باشد. یعنی طبق ضرب المثلی دیگر، «خدا وقتی میده، نمی‌پرسه کی هستی» و وقتی خداوند بزرگ، نمی‌پرسد که تو کدامین بنده گناهکار منی و به همگان می‌بخشد. بر من است که در دعاها به وسوسه‌های شیطانی و افکار  منفی برخاسته از معصیت، اهمیتی ندهم و از جان و دل، خالق خویش را فریاد زده و از دریای مهربانی او ناامید نباشم.

اما باید توجه داشته باشیم که رأفت الهی، پوشاننده عدالت او نمی‌ باشد و اینگونه نیست که به صِرف دعا و حاجت طلبی، خداوند همه خوبی‌ها و کمالات را در یک بنده جمع کند. که این خود، عین بی‌عدالتی ست. چرا که خداوند، تمام موجودات را با تفاوت‌های حکیمانه آفریده و برای هر موجودی راهی مناسب برای تکامل مشخص می کند، از این رو، به هر موجودی، طبق نظام حکیمانه هستی می‌بخشد. پس به قول معروف،  «خدا، همه چی رو به یه بنده نمیده» و عدالت، همیشه به معنای برخورداری کامل یا مساوات نیست.

 

معروف ترین ضرب المثل ها

• دعا خونه صاحبش رو می‌شناسه

(دعا در حق دیگران، جذب کننده نیکی‌هاست)

واژه «صاحبش» در ضرب المثل دعا، خونه صاحبش رو میشناسه، اشاره به  «صاحب دعا»و «طالب نیکی برای دیگران» است. این مثل، کنایه ظریفی است از لطافت روح انسان‌هایی ست که همیشه برای دیگران خیر و خوشی را درخواست کرده‌اند. مانند ضرب المثل «خیر، در خونه صاحبش خوابیده»

شخصی که تلاش می‌کند به دیگران کمک کند، خود، بازدهی بیشتری نصیبش خواهد داشت. به این معنی است که وقتی ما به دیگران در مسیر چیزی کمک می‌کنیم. در واقع خودمان نیز از آن استفاده و چه بسا سود افزون تری را کسب خواهیم کرد.

در روایات است که سهم دل مهربانِ این فرشته خوها، نه به مثل آن. بلکه بالاتر از آنچه برای غیر خویش آرزو نموده‌اند خواهد بود. امام موسی بن جعفر علیه السلام می‌فرمایند: «هر کس برای برادر دینی خود دعا کند، از عرش ندا می‌شود که برای تو صد هزار برابر آن باشد..» (رجال کشی، ج1، ص586)

در واقع، دعای این دسته از افراد، به مثابه پرنده‌ای ست که به خانه و صاحب خانه، اُنس گرفته و تمایلش به مبدأ پرواز. آنجا که همیشه بی منت و ریا برای گرفتاران، بی تاب شده و دست به دعا برده می شد؛ بیشتر است. و این گونه زیستن، ادبی از آداب خواستن‌ها و به تبع آن، به اجابت‌ها، نزدیک‌تر است. چرا که خداوند متعال، مُحسنین به بندگانش را دوست می‌دارد و احسان همیشه بخشش مال و هزینه کردن نیست. گاه انسان از درهم و دینار خالیست. اما دلی دارد به وسعت آسمان که نیکی و خیر را برای همنوعان خود می‌طلبد و همین می‌شود سرمایه او . سرمایه‌ای که آسمانی‌ها خریدارش هستند.

• ضرب المثل در مورد پدر و مادر
  

(دعاهای بی‌حجاب)

در ضرب المثل« نباشد دعای پدر بی‌اثر». پدر علاوه بر مفهوم اولیه خود، می تواند نماد هر انسان صاحب نفسى باشد که بر گردن انسان حق دارد و او را در جهت رشد جسمی- معنوی یاری کرده باشد. خواه پدر باشد، مادر، استاد و یا هرکه حق پدر و مادری را برای انسان ادا کرده باشد. همچنان که که در روایات است: «حق برادر بزرگتر بر برادران و خواهران كوچکتر، مانند حـق پدر بر فرزند است. چنانكه حق خواهر بزرگ‌تر بر خواهران و برادران كوچكتر، مانند حق مادر بر فرزند مي‌باشد. (تحف العقول، ج1ص442)

دعای این دسته‌ افراد(به خصوص پدر و مادر)، زمانی که از جانب فرزند، نیکویی ببیند و دل آنان نرم شود‌، هفت آسمان را در می‌نوردد و بی‌هیچ حجابی در پیشگاه خداوند متعال جای می‌گیرد. در روایت است که : «ثلاثُ دعواتٍ لا یحجُبن عن الله تعالی:دعا الوالد لولده إذا برّه…»دعای پدر مادر در حق فرزندی که نسبت به آنان نیکوکار باشد،از خداوند متعال، محجوب نمی‌ماند.

• نباشد دعای پدر بی‌اثر

دعای والدین به عنوان کلیدی‌ترین رمز موفقیت فرزند، معجزه‌ای را رقم می‌زند که مقدّرات را پس و پیش می‌کند. دعایی همانند پیغمبری در حق امت خود (مشکاه الانوار، ص162) که به یقین، اجابتش قطعی ست.

عالم بزرگ، مجلسی اول از بزرگان شیعه نقل می‌کند: «در یکی از شب‌ها که برای نماز شب بیدار شدم، پس از فراغت از تهجد، حالتی به من دست داد که فهمیدم هر دعایی کنم به اجابت می‌رسد. در این فکر بودم که چه چیزی را طلب کنم که صدای گریه محمد باقر آمد. گفتم: خدایا! به حق محمد(ص)، کودک مرا مروج دین پیغمبرت قرار بده.» (رمز موفقیت بزرگان، رضا باقی، ص116) و همین هم شد. مسلماً تاثیرگذاری علامه محمدباقر مجلسی در اشاعه دین محمدی از آثار دعای پدر در حق اوست.

اما از سوی دیگر نفرین پدر و مادر نیز به همین سرعت تاثیر خود را خواهد گذاشت. همانطور که دعا در ضرب المثل‌ بالا، دعای منفی و نفرین نیز را شامل میشود و همانطور که در ادامه حدیث بالا می خوانیم: «… و دعوته عليه إذا عقّه..» و دعای ایشان آنگاه که در حق او نفرین کنند،نیز بی هیچ ججابی به اجابت می رسد. (خطر!)

 

نویسنده: رها حسین پور
ویرایشگر: نورالزهرا ظاهربغلانی